Steeds meer gemeentes eisen bewonersparticipatie bij projecten. Dit kan als een verplichting voelen, maar bij Mecus zien we vooral de voordelen. Een doordacht proces leidt namelijk tot minder bezwaren en een snellere procedure. Graag nemen we je mee in onze ervaringen met bewonersparticipatie.
Bij een project waar een bedrijfsgebouw werd vervangen door woningen, waren bestaande bewoners bezorgd over inkijk vanuit de nieuwbouw in hun tuin. Door een vide aan de achterzijde toe te voegen, behielden we daglicht zonder privacyverlies. Daarnaast kregen bewoners toegang tot een nieuw achterpad, waardoor ze hun fietsen makkelijker konden stallen. Deze kleine aanpassingen zorgden voor een goede verstandhouding en voorkwamen bezwaren, waardoor we het plan snel konden realiseren. Zo simpel kan het soms zijn.
Succesvolle participatie: transparantie en realisme
Eerlijk en transparant communiceren is cruciaal. Als ontwikkelaar moet je laten zien dat je rekening houdt met bewonersbelangen, maar ook duidelijk maken wat de randvoorwaarden zijn. Bijvoorbeeld: als een project 30 woningen nodig heeft om haalbaar te zijn, communiceer dit dan. Zo voorkom je een simpele afwijzing als “haal er maar een woonlaag af” en krijg je mogelijk een constructief alternatief, zoals een aparte berging om ruimte te besparen of een andere verdeling of plaatsing van de bouwvolumes.
Verwachtingsmanagement
Bewoners hebben soms een ander beeld van participatie dan de praktijk toelaat. Ze verwachten bijvoorbeeld vanaf het begin invloed, terwijl er al een vergevorderd ontwerp ligt om aan de uitgangspunten van de gemeente te voldoen. Dit kan weerstand oproepen. Wees daarom helder over de procedure en welke onderdelen nog bespreekbaar zijn. Zeker in stedelijk gebied zijn er vaak al kaders waarbinnen gewerkt moet worden.
Eerste bijeenkomst: de juiste aanpak
Wij starten participatie met een besloten bijeenkomst voor omwonenden, vaak samen met een gemeentelijke vertegenwoordiger als toehoorder. Aspirant-kopers betrekken we later, omdat hun belangen anders liggen. Tijdens de bijeenkomst leggen we het plan uit, inclusief randvoorwaarden en al verricht onderzoek. We nemen bezwaren serieus en kijken of er haalbare alternatieven zijn. Omwonenden kennen de buurt goed en kunnen waardevolle inzichten bieden.
Waar mogelijk nemen we suggesties mee en als dat niet kan, leggen we uit waarom. Dit voorkomt frustratie en creëert begrip. Ook de gemeente moet hierin flexibel zijn. Als zij participatie eisen, moeten ze ook openstaan voor aanpassingen die vanuit de bewoners komen. Heldere communicatie is het sleutelwoord om goed met elkaar in gesprek te blijven.
Blijven informeren
Participatie stopt niet na de eerste bijeenkomst. We houden bewoners op de hoogte, ook als er tijdelijk geen ontwikkelingen zijn. Zelfs kleine updates, zoals een gepland bodemonderzoek, worden gewaardeerd. Goede communicatie voorkomt speculaties en weerstand.
Ik heb eens een compliment gekregen van een aanvankelijk sceptische bewoner: “Ik ben nog steeds niet blij met het plan, maar ik waardeer hoe goed jullie ons informeren.” Dit soort vertrouwen helpt bij een soepel proces.
Belang van omwonenden
Bewoners realiseren zich steeds vaker dat in gesprek gaan met de ontwikkelaar effectiever is dan bezwaarprocedures. Procedures bij de Raad van State draaien vaak uit in het voordeel van de gemeente en projectontwikkelaar, vooral als het plan goed onderbouwd is. Veelgebruikte argumenten zoals verlies van privacy of uitzicht hebben juridisch weinig kans.
Ook uitleggen dat nadeelcompensatie (voorheen planschade) losstaat van bezwaar maken, kan weerstand verminderen. Bewoners hoeven dus geen bezwaar in te dienen om compensatie te krijgen bij waardevermindering van hun woning.
Een boeiend proces
Wanneer een bewonersbijeenkomst met 50 aanmeldingen in de agenda staat, vragen collega’s soms: “Ben je niet zenuwachtig?” Dat ben ik nooit. Ik vind participatie een boeiend traject. Bewoners mogen hun belangen inbrengen, wij zetten ons belang ernaast. De gemeente staat voor het algemeen belang en de taak om woningen toe te voegen. Door samen in gesprek te gaan en te blijven, ontstaat vaak een goed resultaat en verloopt het proces soepeler.
Neem contact met ons op
Wij nodigen je graag uit aan tafel om hier eens verder over te brainstormen. Neem vrijblijvend contact met ons op via e-mail of bel 026 – 206 21 74.
