Voldoende ruimte, een eigen slaapkamer en volop voorzieningen
In Nederland staat huisvesting voor arbeidsmigranten al geruime tijd ter discussie. Vaak worden ze weggestopt in opgestapelde wooncontainers. Op een locatie waar amper naar wordt omgekeken. Dat moet anders. Daarom ontwikkelen initiatiefnemer Peter van de Sandt, architect Coen Kessels en Michel van Wijk (Mecus) een uniek huisvestingsproject voor arbeidsmigranten.
Initiatiefnemer Peter van de Sandt van Flexwoning Personeelshuisvesting werkt al 25 jaar in de uitzendbranche. Hij is verantwoordelijk voor het inkopen van huisvesting in Nederland. Hij vindt de huisvesting voor arbeidsmigranten vaak schrijnend. Hij vertelt: “Ze zitten meestal op elkaars lip en hebben weinig sociale voorzieningen tot hun beschikking. Dit levert soms frictie op onderling, waardoor huisvesting voor internationale werknemers bij omwonenden regelmatig weerstand oplevert.”
Bedrijventerrein De Merm
Het nieuwe project wordt gerealiseerd op bedrijventerrein De Merm. Hier is plek voor 120 internationale werknemers. Initiatiefnemer Peter van de Sandt van Flexwoning Personeelshuisvesting start al in 2018 met dit project. Hij vertelt: “Ik merkte dat er in Elst een beperkt aanbod was van accommodaties die voldeden aan de eisen voor humane huisvesting. De specifieke vorm van huisvesting die ik voor ogen heb, bestaat nog niet. Met voldoende ruimte, eigen slaapkamers en voorzieningen voor vrijetijdsbesteding. Daar wil ik verandering in brengen.” Het hoofddoel: kwalitatieve woonruimte voor internationale werknemers realiseren.
Mensen belangrijker dan gebouwen
Als Coen (SW Architecten Adviseurs) hoort van de plannen van Peter, is hij meteen geïnteresseerd. Hij legt uit: “Ik ben ingestapt om bij te dragen aan een oplossing voor dit maatschappelijke vraagstuk. Voor mij is het cruciaal dat dit op één staat: humane huisvesting voor internationale werknemers. Mensen zijn belangrijker dan gebouwen.”
Probleem aankaarten
Peter en Coen stappen samen naar de gemeente Overbetuwe om het probleem aan te kaarten. Coen vertelt: “Bewapend met krantenknipsels en voorbeelden waarvan wij vinden dat het vooral niet moet. Alles om aan te geven dat er iets moet veranderen bij de huisvesting van internationale werknemers.”
Peter voegt toe: “Dit vraagstuk werd bij de gemeenteraad ingebracht door hierover telkens vragen te stellen. Zo hebben we het voor elkaar gekregen dat er onafhankelijk onderzoek is uitgevoerd door advies- en ingenieursbureau DGMR. Uiteindelijk kwam er vanuit de gemeente een Afwegingskader om 400 internationale werknemers te huisvesten, op een verantwoorde en humane manier, met maximaal 125 per initiatief. Een instrument (handvat) om bij te dragen aan verantwoorde gemeentelijke keuzes en het creëren van draagvlak. Kleinschalige projecten om de impact op de omgeving beheersbaar te houden en met een volume dat het nog mogelijk maakt er een goed beheer op te zetten.”
Rendement en bestemmingsplan
Om dit project verder te ontwikkelen, schakelen Peter en Coen Mecus Planontwikkeling in. Peter: “Ik had inmiddels het recht van koop van een stuk grond in de gemeente Overbetuwe. Michel van Wijk van Mecus heeft ons geholpen bij de zaken waar wij op vastliepen. Samen hebben we bepaald: hoe maken we dit project rendabel? Daarnaast moest er onder andere een bestemmingsplanwijziging worden opgesteld.”
Michel: “Bij Mecus ontwikkelen we gebouwen, maar hebben we vooral onze focus op de mensen erachter. Daar sluit dit project naadloos op aan. Al gauw hebben we de eerste inspraakavonden georganiseerd voor het bedrijventerrein waar het stuk grond ligt. Daar hebben we video’s getoond van hoe wij het project in willen steken. We merkten dat de boodschap dat wij het écht anders willen doen, goed overkwam bij de bezoekers.”
Innovatieve bouwwijze
De woonunits worden gebouwd als modulaire huisvesting: ze zijn industrieel flexibel en demontabel (IFD) gebouwd en worden op een vrachtwagen naar de locatie gebracht. Hier hoeven ze alleen nog gekoppeld te worden. Een bouwmethode die zorgt voor een hoge kwaliteit, korte bouwtijd, milieuvriendelijk en herbruikbaarheid van de units in de toekomst. De afbeeldingen maken duidelijk dat modulaire huisvesting in kwaliteit en uitstraling vergelijkbaar is met de traditionele manier van bouwen.”
Kleine groep per woning
Tijdens participatieavonden werden ook zorgen geuit door de omliggende bedrijven, maar dankzij heldere communicatie werd veel duidelijk. Peter vertelt: “Ons huisvestingsproject is gericht op ca. 120 werknemers. Bij ons komen internationale werknemers in woonunits te wonen voor vier personen met een eigen voordeur. Zij delen een huiskamer, keuken en badkamer en hebben ieder een eigen slaapkamer.”
Michel vult aan: “We houden de groepen per woonunit klein. En zorgen er zoveel mogelijk voor dat internationale werknemers die hetzelfde werk doen of eenzelfde achtergrond hebben, de gemeenschappelijke ruimte met elkaar delen. Zo voorkom je dat er frictie ontstaat. Het is bijvoorbeeld handig als de vier huisgenoten enigszins dezelfde dagelijkse routine hebben. Verder is er op het terrein een gebouw waar altijd een beheerder bereikbaar is. Hier is ook ruimte om met grotere groepen bij elkaar te komen. Bijvoorbeeld om te sporten, te kaarten of om voetbal te kijken en een gezellige avond te hebben. Er is ook een onderwijsruimte voor cursussen en een computerruimte.”
Sociale voorzieningen
Een zorg van het bedrijventerrein was dat de internationale werknemers over het terrein zouden dwalen wanneer ze niet aan het werk zijn. Peter: “Deze mensen zijn ver van huis, dan ligt verveling op de loer. Daarom creëren we een sociale zone op het terrein. Bijvoorbeeld met een basketbalveld, trapveld, sociale ontmoetingsplekken en outdoor fitnessapparaten. Bovendien staan er leenfietsen bij het beheerdersgebouw zodat ze naar het dorp kunnen fietsen. Na onze presentatie van deze plannen, hebben we deze zorgen op de tweede participatieavond niet meer gehoord.”
Omgevingsvergunning en bestemmingsplanwijziging
De omgevingsvergunning is inmiddels ingediend. Coen: “We wachten nog op de beoordeling van onze aanvraag voor de bouw van de modulaire units en het afwijken van de huidige bestemming voor 15 jaar. Daarna kunnen we hopelijk snel aan de slag om een mooie plek neer te zetten voor internationale werknemers. Waar ze zich welkom voelen tijdens hun vaak korte verblijf in deze regio.”